دوشنبه‌ها در خرونینگن

دوشنبه یکی از ۷ روزِ تعریف شده نیست، دوشنبه رنج و ملال من است.

دوشنبه‌ها در خرونینگن

دوشنبه یکی از ۷ روزِ تعریف شده نیست، دوشنبه رنج و ملال من است.

ساغر باش؛ برسان خود را به وِی، به سلامی پر از مِی، و بمان.

 هنوز هم، هنوز هم دلتنگم و چشمانم می‌سوزد با یادآوردن چشمانش. این روزها هیچ‌وقت تکرار نخواهد شد؛ هرگز، هرگز خودم را به چنین روزهایی برنخواهم‌گرداند. فقط می‌گذرانم، با چنگ و دندان می‌گذرانم به امید روزهای بهتر. و بدان، این جان برلب آمده بر هر دیوانگی مهر عقلانیت می‌زند؛ وای اگر روز بهتر نرسد، وای اگر به سوزش و سرخ شدن چشمانم عادت کنم، وای اگر مرده باشم و میان این مردم زندگی کنم.

ای‌کاش می‌رفتم یک‌جای دور؛ جایی شبیه مرگ.

یه زمستون سرد و خشک توی دبی یا قطر رو متصور هستم، و خودم رو که با موهای خیس تازه از حموم اومده نشستم توی تخت تماماً سفید، توی اتاق بیست‌متری طبقه سیزدهم یک هتل. از پشت دیوار شیشه‌ای روبه‌روم دونه‌های ریز برف رو می‌بینم که فقط بعضیاشون فرصت رسیدن به زمین رو پیدا می‌کنن؛ بقیه‌شون اسیر باد هستن و دور میشن؛ احتمالاً میرن سمت خلیج.

همون طور که نشستم انقدر کش میام تا دستم برسه به ظرف شکلات روی میز، و یه‌دونه دارک بردارم. دستام رو حلقه می‌کنم دور لیوان لاجوردی پر از موکای داغ؛ گرمی لیوان رخنه می‌کنه به انگشت‌های یخ‌زده‌ی دستم و احساس خوبی بهم میده. یه‌قطره آب از موهام می‌چکه روی شونه‌م، کم‌کم سرازیر شدن همون قطره رو حس می‌کنم. از شونه تا سینه‌م رو نگاه می‌کنم؛ یه ردّ خیس از خودش روی بدن‌م باقی می‌ذاره، تا اینکه تموم می‌شه.

نگران می‌شم که موکا بیش‌از‌حد سرد نشه؛ دوست دارم دهن‌م رو بسوزونه، اونقدر که زبون‌م چندلحظه بی‌حس بشه. با احتیاط یه‌ذره‌ش رو میچشم؛ نه، هنوز خیلی داغه.

سرم رو برمی‌گردونم سمت میز کوچولوی سفیدرنگ کنار تخت، چند ثانیه نگاهم رو ثابت نگه می‌دارم؛ کی‌بورد موبایل‌ صورتی‌م روشن و خاموش نمی‌شه؛ یعنی هنوز کسی باهام کاری نداره، یا سراغم رو نگرفته. لیوان رو محکم‌تر می‌گیرم و سرم رو بر می‌گردونم سمت پنجره. همین لحظه، چند نفر توی خلوت خودشون خیره شده‌ن به آسمون و به زندگی‌شون فکر می‌کنن؟ همین لحظه، کسی خیره شده به آسمون و با خودش فکر کنه چند نفر دیگه خیره‌ن به همین تصویر خاکستری محو؟

با شنیدن صدای ویبره‌ی موبایل به خودم میام؛ به لیوان‌م نگاه می‌کنم که بخار کمی ازش جدا میشه؛ یه جرعه می‌خورم و زبونم بی‌حس میشه. با دندونای خودم، زبون خودم رو گاز می‌گیرم و هیچ دردی حس نمی‌کنم. یه جرعه‌ی دیگه موکا می‌خورم، و با چشمام دونه‌های ریز برف رو دنبال می‌کنم، که چه بی‌‌اختیار اسیر قدرت باد می‌شن‌...





میدونم نباختم. شانسی هم نداشتم، از اول.
هیچکدوم وقتی بیشتر از همیشه لازم بود باشیم، نیستیم.

یک‌بار هم میم گفت که نمی‌خواهد مثل من نوشته‌هایش را فقط برای خودش بنویسد در جایی گمشده، مثل این بلاگ، که هیچ‌کس نیم‌نگاهی هم به آن نمی‌اندازد.

 من سیاه می‌شوم گاهی؛ مدت‌ها بود این‌قدر ناامید و بی‌هدف نشده بودم. روزهاست دلم می‌خواهد کسی از لب‌ولوچه‌ی آویزان‌م شکایت کند تا بزنم زیر گریه. مدام حافظ می‌خوانم و کافی نیست. سعی می‌کنم با این و آن چند کلمه حرف بزنم و بازهم کافی نیست. پدر از اوضاع و احوالم می‌پرسد و می‌گویم خوب. "خوب" اما حقیقت نیست. هیچ چیز وجود ندارد که نگرانش باشم یا اهمیتی برایم داشته‌باشد؛ هیچ، یک هیچ احمقانه و بی‌معنی.

این دو روز قرار است به زشت‌ترین حالت ممکن سپری شود؛ مثل روزهای اول ترم یک، احساس غربت می‌کنم. این بار اما ناامید هم هستم؛ می‌دانم که قرار نیست دوستانی از جنس خودم پیدا کنم، می‌دانم که چهارسال با همین میزان از غربت باید زنده بمانم. و این جان به لب آمده خوب می‌داند که بریده است؛ پای ایستادن ندارد. رهایی می‌خواهد. رفتن می‌خواهد. گفتم بفرستیدم یک جای دور. اینجا نمانم، فقط بروم هرجا که شد. اما هیچ‌کس حرفم را جدی نگرفت. گفتند چهارسال را باش تا ببینیم چه شود. می‌گویم معذورم، نمی‌توانم یک ماه دیگر هم بمانم. نشنیدند، یا نشنیده گرفتند.

هیچ‌چیز نمی‌تواند خوشحال‌م کند؛ هیچ چیز خوشحال‌کننده‌ای در نظرم وجود ندارد. دنیا رنگ باخته و من مثل وصله‌ای ناجور، احساس سرباری می‌کنم. انگار حتی اکسیژنی که تنفس می‌کنم را از دهان دیگران ربوده‌ام و حرام می‌کنم. انگار جای یک نفر آدم درست‌حسابی را با لاشه‌ی بی‌خاصیت‌م اشغال کرده‌ام. انگار ستم می‌کنم با بودن‌م و از آن بدتر، با ماندن‌م.

این همه سیاهی را اگر برای دیگران بنویسم، مثل یک طاعونی خواهم بود که تلوتلوخوران در خیابان‌های شهر پرسه می‌زند و در بغل این و آن می‌افتد. بعضی‌ها می‌ترسند و پس‌ش می‌زنند(که این کار بسیار درست‌تر است.) بعضی‌ها دل می‌سوزانند و خودشان را به خطر می‌اندازند. 

می‌دانم که هیچ‌وقت اهل کمک به دیگران نبودم، اما نمی‌خواهم باعث زحمت‌شان هم بشوم. این را خوب فهمید‌ه‌ام، اما نمی‌توانم کاری کنم. نمی‌توانم خودم را راضی کنم. نمی‌توانم مثل قبل چشمان‌م را ببندم و ادامه دهم. شاید بهتر باشد به سیتالوپرام‌ها تن دهم. شاید روح هم بتواند با دستکاری هورمون‌ها کمی آرام بگیرد. شاید خواب باشم. شاید در روشنی بیدار شوم و چشمان‌م چیزی ببینند.

 موضوع اینه که٬ حتی اگه من مبنای توانایی‌م رو بر تصورات‌م بذارم٬ باز هم مورد قبول دنیای خارج واقع نمی‌شم.
 جمع٬ بخشی از این تصوره که اجازه نمی‌ده به اندازه‌ی کافی به دنیای خارج نزدیک‌ بشم. و فرد٬ جونش درمیاد تا خودش٬ خودش رو وارد دنیای خارج بکنه. می‌دونی چی می‌گم؟ جون‌م درمیاد. خسته‌م. هیچی نیست که بهش اعتماد کنم و پویایی بهم بده٬ هیچی نیست که وقتی نگاش کنم چشمم برق بزنه٬ بگم خودشه. هیچی نیست که دلم بخواد واسه‌ش بیدار بمونم٬ نخوابم صبح و شب٬ خوابم نیاد وسط سایت دانشکده که پره از هیجان و هیچ‌کدوم هیچ‌کاری با من ندارن. ما کِی اینقدر تنها شدیم...


دلبر بیا سوار اتوبوس شیم بریم شمال. یا جنوب.
یا بریم شمال؛ راه شمال رو شیشه بارون میزنه، عین جعبه سوزن نخه ابری که بارون میزنه...

اما من، دل بر نداشتم؛ غیر تو دلبر نداشتم.

سال‌ها دل طلب جام‌جم از ما می‌کرد، وان‌چه خود داشت ز بیگانه تمنا می‌کرد.

گوهری کز صدف کون و مکان بیرون است٬ طلب از گم‌شدگان لب دریا می‌کرد.

مشکل خویش برِ پیر مغان بردم دوش؛ کو به تأیید نظر حلّ معما می‌کرد.

دیدم‌ش خرم و خندان٬ قدح باده به دست؛ واندر آن آینه صدگونه تماشا می‌کرد

گفتم این جامِ جهان‌بین به تو کِی داد حکیم؟ گفت آن روز که این گنبدِ مینا می‌کرد.

بی‌دلی در همه احوال خدا با او بود٬ او نمی‌دیدش و از دور خدا را می‌کرد...

گفتم‌ش سلسله‌ی زلف بتان از پیِ چیست؟ گفت حافظ گله‌ای از دلِ شیدا می‌کرد.

 ناراحتی، غصه داشتن، غمگین بودن، مراتب مختلفی دارد. برای بالاترین مراتب آن معمولا هرکسی یک نفر را دارد که بنشیند گوش کند، دلداری بدهد، آن اواخر یک ریزه شوخی کند و بخنداند.

حالا فرض کند این حجم از غصه، این مرتبه از بیچارگی از سوی همان شخص به شما وارد شود. اینجا مقدار و مرتبه ها دوبرابر میشود. علاوه بر غصه ی اولیه، بیچارگی، تک افتادگی و ماندن گلوله های حرف و بغض در گلویتان دست به دست هم میدهند و فکرهای مسخره در ذهنتان می اندازند.

موضوع این است که من توانایی تحمل این همه را ندارم، کودکم، کوچکم، تنها شدن در تنهایی، بیش از حد سیاه است. من تحمل این همه را ندارم. 

یک. پشت کامپیوتر قابلمه‌ای سفیدرنگ برند ال‌جی نشسته و با چهار کلید سعی می‌کند توپ سنگین درون مانیتور را به تعادل دربیاورد. در هر مرحله از بازی درست مثل باقی مراحل بیش از چهارکلید در اختیار ندارد اما خسته نمی‌شود. پیروزی به معنای پایان نیست٬ به معنای شروع مرحله‌ی بعد است. هیچ‌وقت به انتها نرسید. [Ballance]

دو. یک آدم خمیری کج‌وکوله در یک شهر خمیری٬ پر از صداهای عجیب و مرموز٬ با چلنج‌های نامفهوم خمیری. هیچ‌وقت دست یک آدمیزاد به سمت‌ آدم‌خمیری حمله نبرد تا آن به شکل یک گاو خمیری یا بشقاب‌پرنده دربیاورد. اما آرزوی خودش این بود که اقلا بعد از رساندن این -مثلاً- آدم شل‌ُول به انتها٬ بتواند خرابش کند و آن را به شکل دلخواه خودش دربیاورد؛ شاید یک گاو خمیری یا بشقاب‌پرنده. اما هیچ‌وقت به انتها نرسید. [The Neverhood]

سه. هدایت یک سانتاکلاوس پیروپاتال را برعهده داشت که معلوم نبود برای جمع کردن چهارتا هدیه‌ی کریسمس چرا انقدر جان می‌کند؛ از روی ابرها می‌پرد و زیر پای غول‌ها سورتمه می‌رود و جیغ می‌کشد٬ دربرابر گلوله‌های برفی بچه‌غول‌ها جاخالی می‌دهد تا بتواند مُشت‌مُشت هدیه‌ی کریسمس جمع کند. اما به‌هرطریق٬ برای این‌جور بازی‌ها بیش از حد بزرگ شده بود و بازی طی سه‌چهار روز به انتها رسید. [SantaClause2]

چهار. یک‌ بازی فلش چهار-پنج مگابایتی؛ یک معدن‌چی بی‌دست و پا که با یک gripper قصد داشت همه‌ی جواهرات عالم را از آن خود کند. گاهی با دارایی حاصل قمار می‌کرد؛ یا یک ابزار جانبی برنده می‌شد٬ یا نمی‌شد. مراحل ترتیب سختی خاصی نداشتند٬ خودش را در محاصره‌ی چند خط کد حس می‌کرد اما هیچ انتهایی درکار نبود. مراحل دور هم می‌گشتند و آنقدر انتظارشان را بالا می‌بردند که در بهترین حالت بعد از هفت-هشت مرحله گیر بیفتی و هیچ‌وقت به جایی که «انتها» نام دارد نرسی. یک‌جور تسلسل دوّار و شاید باطل.[GoldMiner] 

پنج. چندین انتخاب وجود دارد که ۸۰٪ آن‌ها اجباری‌ست. اما کسی نمی‌گوید «اجباری» چون ریشه‌ی این کلمه «جبر» است و یک نظام آموزشی اصلاً دوست ندارد از جبر کمک بگیرد. شما خودتان با تدبر و آینده‌نگری متوجه می‌شوید که چه چیزهایی را در چه زمانی باید انتخاب کنید وگرنه بعداً -سخت- پشیمان می‌شوید. چندین تایم برای هر کلاس وجود دارد که بعد از تطبیق آن‌ها باهم متوجه می‌شوید که در بهترین حالت یک یا دو تایم با یک یا دو استاد با برنامه‌ی اجباری شما تداخل نمی‌کند. یعنی یک یا دو استاد به شما تحمیل می‌شود. غول همه‌ی مراحل این است که چون ورودی ۹۴ هستید٬ طبق قانون «اول بزرگ‌تر...»٬ آخرین گروهی هستید که انتخاب واحد می‌کنند؛ تقریباً مثل خوشه‌چین‌ها اما بازهم با محدودیت زمانی در مقیاس ثانیه٬ ته‌مانده‌ی کلاس‌ها برای شما باقی مانده و علاوه بر همه‌ی اجبارهای قبلی٬ بی‌چارگی هم تاثیر پررنگی در برنامه‌ی شما خواهد داشت. امید است که به انتها برسد. [انتخاب‌واحد ترم‌۲]


 گاهی وقتا دلم واسه خودی که دیگه خودم نیست می‌سوزه. احساس جداافتادگی می‌کنم از دوستام٬ و از دوران کودکی-گرچه هنوز کودک‌م-.

 موضوع اینه که تا یه زمانی و در محیط‌هایی٬ کسی مخالفتی با کودک بودن‌مون نداشت. اما حالا یه چیزایی با کودک‌بودن تضاد داره٬ اجازه نمی‌ده همون‌قدر بچه و ساده و خنگ باشی؛ امون نمی‌ده که یه‌دقه دل خوش کنی و به همه‌چی بخندی؛ بگی گورباباش. 

 پارسال فکر می‌کردم توی دره‌ی زندگی‌م هستم٬ قبلش اوضاع خیلی بهتر بود٬ فکر می‌کردم بعدش هم اوضاع خوب می‌شه٬ بهتر می‌شه. توی همون زمان که فکر می‌کردم دره‌ی زندگی‌م‌ه٬ درست موقع آنتراکت کلاس ادبیاتی که استادش دوسه هفته قبل کنکور بهم گفت مطمئنم بالای ۹۰ میزنی و من خندیدم٬ یه کادوی تولد بزرگ گرفتم. مهسا می‌تونست بگه «نگارم٬ همیشه کوچولو بمون.» اما نگفت. بغلم کرد و تبریک گفت. دونه‌دونه بازشون کردم و همه‌شون یه شکل بود؛ شازده کوچولو و گل‌ش-گل ازخودراضی و متکبرش. حالا که دوباره بازشون می‌کنم به خودم می‌گم من همون گل‌ه ام شاید -ازخودراضی و متکبر؟

 دوتا از سه‌تا تابلوی روی میزم میراث تولد ۱۵ و ۱۶سالگی‌ه. اون بچه‌قوچ صورتی چشم‌ورقلمبیده هم از ۱۶ست. اما ۱۷ باحال‌ترین بود؛ آخر شب که -جز دوسه نفر- همه رفته بودن٬ استیکرهای فسفری چسبیده به دیوار اتاقم رو دیدم که پر از حرفای خوب بود؛ بی‌اجازه استیکرهام رو برداشته بودن! ولی چیزای خوبی واسم گذاشته بودن٬ یادمه لبخندی رو که زدم.

 من هنوز بچه‌م. وقتی دوستام پیشم نیستن٬ گاهی شک می‌کنم به «خود» بودن‌م؛ هنوز وابسته‌م٬ دلم خندیدن می‌خواد به مزخرفات دمِ دست.
 دلم می‌خواد اول صبح مریم از خستگی روی میز دبیر خوابش ببره و همه رو مجاب کنم که بیدارش نکنیم تا آقااعلمی وارد کلاس بشه٬ بعد زمین رو گاز بزنیم از خنده وقتی با ورود آقااعلمی مریم از خواب پرید و فکر می‌کرد داره کابوس می‌بینه!
 دلم می‌خواد بپرم توی بحث‌های معترضانه نسبت به شیطان بزرگ -ب.- و بگم که یه لگد به ماتحت‌ش از من طلب‌ داره!
 تنها ناهار خوردنای سلف شکنجه‌ست٬ تنها ناهار خوردنای خوابگاه خنثی‌ست. دلم ازون ناهارای دست‌جمعی وسط حیاط -مشرف به آفتاب- می‌خواد. از همونایی که منتظر میموندیم همه بیان بشینن دورِ دایره‌مون٬ حتی اگه نیم ساعت بیشتر وقت نداشتیم. 

امسال از خیلی مسائل فارغ شدیم٬ من موهبت بزرگی رو بدست آوردم٬ روزهای خاص و خوش-حال زیادی دارم٬ اما اون حس بچه بودن بین بچه‌ها٬ اون حس قدرت‌مند بودن کنار دوستام٬ دیگه برنگشت. فکر نکنم دیگه برگرده. هنوز بچه‌م؛ با رفتن دوستام بزرگ نمی‌شم. چقدر تنها شدیم...






نمی‌دانم چرا تا این‌حد چیزی را می‌خواستم. فکر کنم همیشه دوست داشتم بخشی از حیاتم را در چشمان دیگران زندگی کنم- آن‌هایی که‌ عکس مرا می‌بینند و به من فکر می‌کنند و سعی می‌کنند احساسات و افکارم را حدس بزنند و درونی‌ترین فعالیت‌های روحم را رصد کنند. و از همه مهم‌تر این بود که خودم دوست داشتم یکی از آن آدم‌ها باشم و به صورت خودم که متشکل بود از تعداد بی‌شماری نقطه‌های چاپی، خیره شوم و به این فکر کنم که این آدم چه نوع فیلم‌هایی را دوست دارد، دوست‌دخترش کی‌ست و ناگهان متوجه شوم که این اومون کریوومازوف درواقع خودم هستم.


"اومون را" - ویکتور پلوین- ترجمه پیمان خاکسار؛ مترجم موردعلاقه‌ی من.

می‌گوید «تو همیشه همین‌طور بودی. به محض این‌که دردی حس می‌کردی فکر می‌کردی تنها کسی هستی که درد داره و بقیه مردم خوش‌حال‌ و بی‌دردن»

می‌گویم «دردِ من فقط این درد نیست؛ عصبی‌م چون از تشخیص اشتباه و بدتر شدن وضع‌م می‌ترسم.»

می‌گوید «این‌جور دردها نیاز به صبر و حوصله دارن. اگه پیش‌روی کنه یه معنی داره٬ اگه بهتر بشه یه معنی دیگه. تو همیشه عجول بودی.»

می‌گویم «بله! اون‌قدر پیش‌روی کنه که کار از کار بگذره. بله٬ درسته٬ باید صبر کرد.»

می‌گوید «نه٬ لازم نیست. فردا می‌ریم پیش چندتا دکتر دیگه.»

می‌گویم «دو روز دیگه صبر کنیم حالا شاید خوب بشه!»

می‌گوید «بگرد یه دکتر خوب پیدا کن فردا بریم پیش‌ش»

می‌گویم «دردم از اوست و درمان نیز هم؛ صبر می‌کنیم.»

هیچ‌چیز نمی‌گوید. انگار با سکوت‌ش اعلام می‌کند که من هرچه می‌خواستی گفتم و خود بی‌شعورت با شوخی و کنایه بی‌لیاقتی‌ات را ثابت کردی. یا همان جمله‌ی منطقی شلدون «.Then, suffer in silence»

دیگر حتی تی‌شرت جدید پوشیدن هم به اندازه‌ی قدیم حال نمی‌دهد. روی این تی‌شرت با حروف Cps lock شده‌ی خاکستری رنگ نوشته شده «HAPPY PE:)PLE DON'T COMPLAIN»
حتی این تی‌شرتِ مادربه‌خطا هم مرا مسخره می‌کند.