و نسیم خنک بامدادی، چونان نوازشی‌ست.

 فشار این روزها خیلی زیاد است. فشار زیاد نه به این معنا که مدام درحال انجام دادن کارهایم هستم، فقط به این معنا که از چند طرف مختلف وظایف متفاوتی دارم که نمی‌توانم نادیده‌شان بگیرم و اصرار دارم که هرکدام را به درست‌ترین شکل خودش انجام بدهم. مثلاً شب قبل به محض رسیدن به خانه تا صبح خوابیدم؛ دو شب قبلش ۴-۵ ساعت خوابیده‌بودم اما در طول روز احساس خستگی زیادی نمی‌کردم. صبح بیدار شدم، چای دم کردم، در فلاسک محبوبم ریختم و سر کار رفتم - که ۴ روز از ۶ روز برنامه همین است؛ تقریباً ۷ ساعت با یک الی دو زبان برنامه‌نویسی در یک الی دو framework مختلف (front-end و back-end) کد می‌زنم، عصر اکثراً با BRT، گاهی پیاده و به ندرت با مترو از شرکت برمی‌گردم به خانه؛ کمی چرت می‌زنم، بیدار می‌شوم، چای یا قهوه لاته دم می‌کنم، در شبکه‌های اجتماعی می‌لولم و چای یا قهوه‌ام را می‌نوشم، شاید یک فیلم یا قسمتی از یک سریال را هم ببینم. بعد شروع می‌کنم به کد زدن پروژه‌ی درسی‌ام با یک زبان برنامه‌نویسی سوم بدون هیچ frameworkی. این کاری پیوسته‌است که ممکن است مثل امروز تا صبح زمان ببرد، یا مثل بسیاری از روزهای دیگر، خواب‌آلودگی چیره شود و کار به جایی نرسد. این را همین یکی دو ساعت فهمیدم، که امروز با سه زبان برنامه‌نویسی مختلف در دو موضوع کاملاً متفاوت کد زده‌ام؛ تا دو-سه سال پیش چنین اتفاقی را به خواب می‌دیدم و امروز به اجبار یا فشار یا جمع انگیزه‌ی درونی و انگیزه‌های بیرونی، خودم را در چنین موقعیتی پیدا کردم. چنین مواقعی یاد آن جمله‌ی عجیب میم می‌افتم؛ خودش هم از کسی نقل می‌کرد که «آدم کش میاد هرچه‌قدر هم که کشیده‌بشه».

بوی زلف تو، همان مونس جان است که بود.

میم عزیز، این نوشته تماماً برای شماست.

 بعد از ۶ ساعت کار، یک کلاس دانشگاه، و با از سر گذروندن ترافیک ساعت تعطیلی ادارات، بالاخره عصر خسته و لهیده رسیده‌بودم خونه، چای رو دم کرده‌بودم و تکیه‌زده به پنجره‌ی آشپزخونه، موبایل رو درست جلوی صورتم گرفته بودم تا به گردنم فشار نیاد. صحبت رو شروع کردی و با وجود بی‌میلی من، تحمل کردی و ذهنم رو به کار گرفتی تا اعتراف کنم به حال این مدت اخیر خودم. حرف عجیبی زدی و دستام یخ کرد؛ گفتی که بهترین دوستت هستم. آخرین‌باری که چنین حرفی زده‌بودی، پنج یا شش سال پیش بود که ازم خواسته‌بودی تا ابد توی زندگیت بمونم. اون موقع هم یخ کردم. چند سال بعد، یک نفر دیگه هم پیدا شد که تو به من گفتی، که آرزو داری اون تا ابد توی زندگیت باشه. اون روز حسادت کردم؛ مثل دختربچه‌ای که آبنبات چوبی خوش‌رنگش رو از دستش درآورده باشن و به دختربچه‌ی لوسی که اون آبنبات رو توی دستش دیده و خواسته، داده باشن.

 اون‌قدر واسه‌م حرف‌های قشنگ زدی که یادم رفت خسته‌‌بودم و بی‌حوصله؛ همیشه همین‌قدر ناجی بودی - وقتایی که بودی.

 بودنت رو قدر می‌دونم. تو همیشه بهترین من بودی؛ حتی وقتایی که نبودی. تو ریشه دووندی توی من، نیمی از من در تو جا مونده. این که دوست داری حال من خوب باشه و تلاش هم می‌کنی که حالم خوب بشه، قشنگه، کم‌نظیره.

روی ماهت رو می‌بوسم،

مراقبت کن.

دو گونه را چنان گدازه‌ی پولاد سوی خلق گرفتم، که آفتاب بیاید... نیامد.

دنیا خسیس‌تر از این‌هاست. وگرنه الآن پا می‌شدی شیر آب رو سفت می‌بستی که بی‌دغدغه بخوابیم. من پاهام رو توی شکمم جمع می‌کردم و صورتم رو روی سینه‌ی محکمت می‌ذاشتم؛ همگام با نفس کشیدن آروم و موزونت،و با لالایی تپش منظم قلبت -مثل نوزاد پاک و بی‌دغدغه در گهواره- خواب می‌رفتم، و تو احتمالاً می‌مُردی. مجال من از آرامش معمولاً همین‌قدره. رخ‌نمایی، و ناگهان غیب شدن. آخرین نخ از دومین پاکت دو ماهه‌ی اخیر رو تا نصفه کشیدم، و چشم‌هام همه‌چیز رو خاکستری می‌دید؛ سرم گیج می‌رفت و افکار بدون هیچ پردازشی به ذهنم هجوم می‌آوردن. نمی‌تونستم قاب ذهنم رو روی تصویر بی‌نقص تو ثابت نگه دارم؛ هم ترسناک بود و هم خنده‌دار. با اون حال عجیب، اصرار داشتم به تو فکر کنم و ذهنم این اجازه رو نمی‌داد. چه عهد شوم غریبی...

یک حلقه‌ی تکرار فرسایشی

[ باد پاییزی علف‌زار رنگ‌پریده را دیوانه‌وار متلاطم می‌کند]

زن جوان آراسته، با یقین بازیافته‌ی غم‌آلودی در چهره، خیره به پریدگی جزئی لبه‌ی میز نهارخوری با غذاهای خاکستری‌رنگ و دو شمع خاموش...

آه ای یقین گم‌شده؛ ای ماهیِ گریز!

احساس می‌کنم

در بدترین دقایق این شام مرگ‌زای،

چندین‌هزار چشمه‌ی خورشید

در دلم

می‌جوشد از یقین.

احساس می‌کنم

در هر کنار و گوشه‌ی این شوره‌زار یأس

چندین‌هزار جنگل شاداب

ناگهان

می‌روید از زمین.

[ماهی، شاملوی فقید]

حالا از راه‌ها که می‌گذری، بنگر به چاه‌های عمیقی که من از آن‌ها پایین خزیده‌ام.

این حال‌وروز؛ این حال شبانه مدت‌هاست حسرت خواب راحت را بر دلم گذاشته‌است. دیگر ساعت‌ها منتظرش نمی‌مانم. در تاریکی کاغذها و کتاب‌ها را لگد می‌کنم تا به آشپزخانه برسم. لامپ کم‌جان آشپزخانه را روشن می‌کنم، لیوان لاجوردی با ته‌مانده‌ی چای را می‌شویم و تا چای دم بکشد، چند صفحه از آن کتاب هدیه‌ای که اسمش هم مهم نیست و حتی داستان چندان گیرایی هم ندارد، می‌خوانم. روایتش بد نیست؛ کلمات قدرت چند دقیقه سرگرم کردنم را دارند. گاهی مشکل نگارشی می‌بینم که دیگر حوصله ندارم جایی یادداشت کنم. کتاب را می‌بندم، چای میریزم و به تراس می‌روم. آسمان کمی به بنفش می‌زند. انگار بغضی داشته که نتوانسته‌است آن را بگرید. «برای تو در اینجا نوشته‌ام» را در گوش‌هایم زمزمه می‌کند. هنوز هم با شنیدنش دلم می‌ریزد. کلمات و چند تصویر محو در چشمانم معلق می‌شوند؛ صورت بی‌حالش اما چشمانی که می‌خندد، من دوست داشتم که صورت زیبایی را بر روی سینه‌ام بگذارم، و بمیرم. اما نشد. هستی خسیس‌تر از این‌هاست...

سرم که به گیج رفتن افتاد، برمی‌گردم داخل خانه. روی فرش دراز می‌کشم. تصور می‌کنم با فروکش سرگیجه، خواب می‌روم. اما هجمه‌ی افکار و تصاویر و کلمات برگشت. دلم می‌خواهد سوال محاسباتی ریاضی حل کنم. اما می‌دانم که خستگی اجازه‌ نمی‌دهد. آخرین سنگر، یک نصفه قرص صورتی‌ست. شب قبل آن‌قدر با خودم کلنجار رفتم تا هوا روشن شد و من هم تسلیم نصفه‌قرص صورتی شدم؛ معادل چهار ساعت خواب عمیق.

من سال‌هاست دور مانده‌ام از تو. و می‌روم که بخوابم. من پرده را کنار زدم؛ حالا تو با خیال راحت، پروانه‌وار در باغ گردش کن... من بال‌های پروانه را هم، با رنگ‌های تازه، برای تو در اینجا نوشته‌ام.

در نظر، نقش رخ خوب تو تصویر کنم

می‌بینی؟ فواصل نوشتنم زیاد شده‌است. نه که حرف کم باشد یا حوصله نکشد؛ مهلت نمی‌دهد این روزمرگی. در این میان، جمعه‌شب‌ها نزدیک‌ترین زمان من به خودم است. دغدغه‌ی تکالیف و کارها سر جای خودش است، اما برخلاف روزهای دیگر، خستگی ذهنم را فرسوده نکرده و می‌توانم کمی خیال ببافم. به خودم اجازه‌ی مرور می‌دهم. چای دم می‌کنم، یک نخ از آن پاکت مدفون در کوله‌ی توی کمد برمی‌دارم و با آن فندک مشکی که روزی یک آشنا وقتی تصمیم گرفته‌بود ترک کند به من داد، به تراس می‌روم. با احتیاط از کنار لانه‌ی کبوتری که دو هفته است از پشت در تراس تکان نخورده‌است می‌گذرم، لیوان چای را روی لبه‌ی تراس می‌گذارم. چند بار فندک سنگی مشکی را روشن می‌کنم و خوب به شعله‌اش نگاه می‌کنم. سیگار را روشن می‌کنم. به صدای جارو زدن شبانه‌ی رفتگر در خیابان گوش می‌کنم. کم‌کم صدای ضعیف و بی‌مفهومی توجهم را جلب می‌کند؛ چیزی بین جیغ یک دختربچه و ضجه زدن یک زن. فکرم هم آرام و هم بی‌قرار، گاهی در رویا و گاهی در حال اکران کپچرها، مدام دور و نزدیک می‌شود.

 ته‌مانده‌ی سیگار را در ته‌مانده‌ی چای خاموش می‌کنم. این‌یکی، کپچری‌ست که خودم تکرارش می‌کنم. آیا او زنده است که سراغ حال عاشقانه‌ی چهره‌ی تو را، از رنگ نگاه او بگیرم؟ قرار بود با تو بیشتر حرف بزنم و کمتر بنویسم. حالا نه با تو حرف می‌زنم و نه می‌نویسم. اما هیچ چیز از زندگی باشکوه تو که در من جریان دارد، کم نشده‌است. اسماعیل عقب نشسته‌است. هامون عقب نشسته‌است. من با خودم فرسنگ‌ها فاصله دارم، اما تو پای عادت و روزمرگی هم ایستاده‌ای. همیشه راه خودت را به من پیدا می‌کنی. بی‌جهت نیست که تا یاد دارم، تو بوده‌ای. گاهی در شکل و شمایل همای سعادت، گاهی به شکل جنون، گاهی به تأثیر غصه‌ای که جدا افتادن فرزند از مادر را می‌ماند؛ مثل ترس از بی‌هویت شدن اگر که نباشی. حالا البته دیگر آن احساسات سعادت و جنون و ترس به ندرت اتفاق می‌افتد. مدت‌هاست که سر تا پا رفیق همراه من هستی و مهم‌ترین تأثیر تو در من، حسی شبیه دل‌گرمی است. هنوز هم البته گاهی احساس درماندگی می‌کنم...

وه از این خیال...

روز عجیبی بود. ظهر درد شکم توأم با ناراحتی حضور در محیط دانشکده را تاب نیاوردم و برگشتم خانه. پلویی که از شب قبل در یخچال مانده‌بود را گرم کردم. غذا خوردم و سریال دیدم. بعد، با خیال راحت در همان روشنی ظهر خوابیدم. وقتی بیدار شدم خانه تاریک بود. انگار در نقطه‌ی بی‌هویتی از زمان چشم باز کرده‌بودم که هیچ قبل و بعدی نداشت.

 چای دم کردم، کمی سریال دیدم و با این که مقداری هم دیر شده بود، تصمیم گرفتم پیاده‌روی کنم. از خانه که بیرون رفتم به او پیام دادم، «میای؟». مشغله داشت، نمی‌آمد. راهم را کوتاه کردم و عوضش برای خانه خرید کردم. تا در صف کانتر منتظر بودم، آقایی که به نظرم چند دقیقه پیش همراه خانمی جلوی قفسه‌های لبنیات و پروتئین از کنارم رد شده‌بود، این‌بار همان‌طور که تنها بود و از روبه‌رو می‌آمد به سبد خریدم نگاه کرد و با حالت لزجی گفت «چی برداشتی؟» و گذشت. به خودم تلقین کردم که شاید آن خانم پشت سر من بوده و خطاب مرد به همان خانم همراهش بوده و همزمان از روی کنجکاوی به سبد خرید من نگاه می‌کرده‌است.

به خانه که رسیدم چای را دم کردم و شروع کردم به پختن غذا. پادکست سینمایی محبوبم را گوش می‌کردم که به نظرم رسید فیلم مورد بحثشان را باید ببینم. این پادکست را به دلایل مختلف دنبال می‌کنم و حتی بعضی قسمت‌هایش را بارها گوش می‌کنم.

بیش از یک سال پیش که شروع کردم به شنیدن، صرفاً قسمت‌هایی را گوش می‌کردم که چیزی راجع به موضوع موردبحثشان می‌دانستم. مثلا مصاحبه با فیلم‌بردار فیلمی که دیده‌ام. بعد از مدتی قسمت‌هایی را به‌خاطر فن بیان مهمان یا حتی میزبان پادکست گوش می‌کردم. اصولاً این افراد که دانش سینما را مطالعه کرده‌اند و بعضی آن را به کار گرفته و بعضی هم نقد کرده‌اند، دایره لغاتشان گسترده، فکرشان بزرگ و لحن صحبت کردنشان دل‌نشین است.

فیلم را دیدم. دوست داشتم با کسی صحبت کنم تا طعم گس آن را کم‌کم فراموش کنم. کسی نبود. نیست. قرار هم نبوده که باشد. تو بهتر می‌دانی منظورم چیست. همه همین حسرت را داریم، گاهی سرمان گرم چیزی‌ یا کسی‌ست و گاهی هم نه. طعم گس هم دست کمی از حقیقتی که تو بهتر می‌دانی چیست، ندارد.

من در این جای، همین صورت بی‌جانم و بس.

مدت‌ها بود که درونم احساس خستگی و ضعف می‌کردم اما نمی‌خواستم به زبان بیاورم. حالا و این ساعت از شب که انسان به خود درونی‌اش نزدیک‌تر می‌شود، اعتراف نکردن ساده نیست. جز یکی دوتا، چیز دیگری وجود ندارد که دل‌خوشم کند. چند کار مهم و زمان‌بر هست که مدام دغدغه‌ی انجام دادنشان را دارم، اما برنامه‌ی قطعی برایشان ندارم. همین روزمرگی‌های به ظاهر بی‌اهمیت انگار تا ابد ادامه دارند و به رویاها مهلت نمی‌دهند. درواقع این من هستم که مدتی‌ست آن‌قدر ضعیف و شکسته شده‌ام که جرئت جدا شدن از روزمرگی را ندارم.

 از تک‌تک آدم‌هایی که در طول روز دور و برم هستند خسته‌ام و تحمل رفتارهای بی‌اهمیتشان هم برایم سخت است.

 هر از چندگاهی ایده‌ای در ذهنم شکل می‌گیرد و تماماً به ذهنم مسلط می‌شود. چند روز بعد انگار آن ایده هم رنگ و بویی ندارد و تبدیل می‌شود به یک کار انجام نشده یا یک شخصیت پرداخت نشده؛ اسدالله را می‌گویم. مردک می‌خواست روی دست اسماعیل بلند شود و ابریشمی از رذایل بی‌اخلاقی ببافد. هرچه‌قدر خواستم راجع بهش بخوانم، پیدا نکردم. گذاشتمش کنار که وقتی او (این تکثر اسامی شروع‌شونده با حرف میم هم دردسر است و هم نعمت. مجبورم به ضمایر روی بیاورم تا خاصیت یگانه میم ذهنی‌ام محفوظ بماند. منظورم همان دوستی‌ست که بعضی شب‌ها برای پیاده‌روی هم‌کلام هم می‌شویم.) را دیدم، خواهش کنم هرچه می‌داند بگوید و بعد اگر پرسید، بگویم تا به اطلاعاتش اضافه کند: «اسماعیل را، هم او کشته‌است».

هامون عقب نشسته‌است. اسماعیل عقب نشسته‌است. انگار قطب سومی وجود دارد خالی از هر هویت و انگیزه و احساس، که در آن گرفتار شده‌ام. همان لجن روزمرگی، خستگی، ضعف.

وین عادت نژاد ماست... که ناگهان، در خنده‌ای بلند، می‌پژمرند.

 دو چیز در خانواده‌ و کودکی‌ام هست که هنوز هم هر از چند گاهی دلتنگم می‌کند. یکی شب خوابیدن کنار مادر و دوم، کتاب خواندن پدر برای من. یادم آمد همان‌طور که با هیجان کتاب را گویی برایم نقل می‌کرد، هرجا که نیاز می‌دانست توضیح اضافه‌تری می‌داد یا توصیف کتاب را کش‌دارتر می‌کرد! چند روز پیش خودم را در چنین حالتی یافتم، وقتی برای دوستانم شعر می‌خواندم. از این که این عادت پدر در من هم رسوخ کرده، خوشحال شدم. بعد از آن، انسان طبیعتاً به فرزند خودش فکر می‌کند که روزی یا شبی بنشیند کنار تختش و برایش کتاب بخواند و داستان ببافد و موهای روشنش را نوازش کند. بعد به خاطر می‌آورد که شاید هم اصلاً فرزندی در کار نباشد. پس این عادت نژادی با من مدفون خواهد شد؟ پس من هرگز نمی‌توانم خاطره‌ی دل‌انگیز نقالی پدرم در کنار خودم را دوباره و درحالی که مادر فرزندی هستم، زنده کنم؟

 بعد کمی می‌ترسد، به آینده‌اش فکر می‌کند درحالی که زنی‌ست پنجاه ساله، با موهای نقره‌ای‌رنگ کوتاه، و چشمانی که هنوز تیرگی خیره‌کننده‌ای دارد. زن در پذیرایی خانه‌ای کوچک ایستاده که از پنجره‌هایش دسته‌های نور ریخته‌است روی فرش. همه‌چیز مرتب و اتوکشیده‌است. گویی کسی روزی آن خانه را با همه‌ی دقتش تمیز و مرتب کرده، ظرف شیرینی‌های بندانگشتی را روی میز قرار داده، پنجره‌ها را باز کرده و برای همیشه رفته‌است.

 بیش از این نمی‌توانم به زندگی سرد و خاکستری زنی که پنجاه‌سالگی خودم است، فکر کنم. 

بدان مثل که شب آبستن است روز از تو، ستاره می‌شمرم تا سحر چه زاید باز...

تمام روز حوصله‌ی هیچ‌کس و هیچ‌چیز را نداشتم. با بی‌میلی از خواب بیدار شده‌بودم، با بی‌میلی سر کار رفته بودم، با بی‌میلی همراه همکارانم برای نهار بیرون رفتم، با بی‌میلی دو ساعتی را در یک کافه به شطرنج بازی کردن با یک آشنا و بالا و پایین کردن یک سایت لباس تلف کردم.

 شب میل به پیاده‌روی در هوای نمناکی که بیشتر به بهار می‌زند تا زمستان، تنها چیزی بود که می‌توانست روز بی‌حوصلگی‌ام را به شب تعمیم ندهد. آماده شده‌بودم و درست قبل از این که کفش‌هایم را بپوشم، یادم افتاد بپرسم همراه می‌شود یا نه. هرچند سه‌شنبه هم نبود، آمد. همان نقطه‌ی شروع قبلی، اما مسیری کمی متفاوت‌تر، برگشتن به همان نقطه‌ی اول و همراهی‌ام تا مترو. از من خواست چیزی را تخمین بزنم، من هم تخمین زدم و بعد از شدت اشتباه بودن جوابم شرمنده شدم. گفتم که در تخمین زدن علیل‌م و او با همان حالت صبور و باحوصله‌ی خاص خودش، دو تمرین دیگر برایم طرح کرد! در فاصله‌ای که تا مترو همراهی‌ام می‌کرد، بالاخره اتفاقی که باعث شده‌بود از چند چیز دلزده شوم و تمام روز بی‌حوصله باشم را برایش تعریف کردم. انگار چنین مواقعی سعی می‌کند با سوال‌هایی از نقطه‌نظر خودش مرا به سمت جواب یا حداقل روشن شدن زوایا و خفایای موضوع هدایت کند. این را حس کردم چون خودم گاهی این را بهترین روش برای کمک کردن به کسی که در سطح موضوعی گرفتار شده و نیاز به دید کلی‌تری دارد، می‌دانم.

 در فاصله‌ی مترو تا خانه باران شدت گرفت. از کوچه‌ی پایین‌تر رفتم تا چند دقیقه بیشتر باران را بو کنم. این آخرین نفس‌های زمستان است. به‌زودی گرما غالب می‌شود و بیشتر از نصف سال دلتنگ چنین هوایی خواهم ماند.

سه‌شنبه‌شب سوم

 امروز سراغش را نگرفتم. نگران بودم که این «چیز» فقط در ذهن من شکل یک «چیز» را به خود گرفته‌است، یا او هم چیزی در ذهنش دارد؛ چیزی گنگ که انسان را به دنبال خود می‌کشد بی آن که اجباری در کار باشد. انسانی نیست که تو در ذهنت چیزی داشته‌باشی و کسی را به دنبال کردنش واداری.

 امروز سراغش را نگرفتم. او هم سراغم را نگرفت.

بزرگ نشدی!

 امروز دو دوست قدیمی رو بعد از مدت‌ها دیدم؛ همون خندیدن‌ها به شوخی‌های مسخره، همون یه‌لحظه جدی شدن‌های بحث‌های ساختاری، همون حافظ خوندن‌ها واسه همدیگه، همون چشیدن‌ خوراکی‌های همدیگه، به اضافه مشتاقانه شنیدن پیشرفت‌هاشون...

 کنارشون که هستم انگار امنیت زندگی دوران مدرسه بهم برگشته؛ نمی‌ترسم از قضاوت شدن، بودنشون انقدر سر حالم میاره که با وجود سردرد هم چندتا شوخی میکنم.

دوستشون دارم. هفت سال بزرگ شدن کنارشون رو هم دوست داشتم.